Ο νέος τρόπος ζωής στις έξυπνες πόλεις

Τα τελευταία χρόνια γίνεται συζήτηση γύρω από το θέμα των έξυπνων πόλεων (smart cities). Τί ορίζει όμως μια έξυπνη πόλη και την κάνει διαφορετική από μια κανονική;

Γενικά, στις έξυπνες πόλεις χρησιμοποιούνται τεχνολογίες για την παροχή υπηρεσιών και την επίλυση καθημερινών προβλημάτων. Οι τεχνολογίες αυτές σκοπό έχουν τη βελτίωση της μεταφοράς και της προσβασιμότητας, τη βελτίωση των κοινωνικών υπηρεσιών, την προώθηση της βιωσιμότητας και τη φωνή των πολιτών της.

Αν και ο όρος «έξυπνες πόλεις» είναι νέος, η ιδέα μας πηγαίνει αιώνες πίσω. Στην αρχαία Ελλάδα και κατά την ρωμαϊκή εποχή χρησιμοποιήθηκαν τα πρώτα πραγματικά στοιχεία αυτής της έννοιας, όπως η χρήση τεχνολογίας για να διευκολύνθεί η ζωή των πολιτών τους. Τα υδραγωγεία και τα συστήματα αποχέτευσης νερού καθώς και η εμφάνιση της ρυμοτομίας είναι μόνο κάποια παραδείγματα.

Οι κύριοι στόχοι μιας έξυπνης πόλης είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της διοίκησης, η μείωση της σπατάλης και της ταλαιπωρίας, η βελτίωση της κοινωνικής και οικονομικής ποιότητας και η μεγιστοποίηση της κοινωνικής ένταξης. Για να αντιληφθούμε τι είναι μια έξυπνη πόλη, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι το “έξυπνο” σε αυτό το πλαίσιο δεν αναφέρεται σε ένα χαρακτηριστικό που ορίζει την πόλη, αλλά στα διαθέσιμα εργαλεία. Το “Smart” περιγράφει την ικανότητα της πόλης να δημιουργεί ευημερία για τους πολίτες της. Αλλά δεν αφορά μόνο το πώς οι πολίτες επωφελούνται από τις υπηρεσίες που τους παρέχει το κράτος.

Ένα βασικό στοιχείο μιας έξυπνης πόλης είναι η εκτίμηση της συμμετοχής των πολιτών. Επικεντρώνεται δηλαδή στην ιδέα ότι οι πολίτες δημιουργούν την πόλη και όχι το αντίστροφο. Οι πόλεις χρησιμοποιούν αυτό το στοιχείο για τη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο για πολλά είδη δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της κυκλοφορίας, της ποιότητας του αέρα και του νερού και της ηλιακής ακτινοβολίας. Με αυτές τις πληροφορίες, το κράτος θα μπορούσε να δράσει αμέσως για να λύσει σχεδόν οποιοδήποτε πρόβλημα.

Μερικές από τις πιο γνωστές εφαρμογές αυτών των εργαλείων περιλαμβάνουν την εγκατάσταση αισθητήρων στους δρόμους που ενημερώνουν για μια σειρά από χρήσιμες πληροφορίες όπως κενά σημεία στάθμευσης και κυκλοφοριακή συμφόρηση, εκτιμούν πόσο καιρό θα χρειαστεί το επόμενο λεωφορείο για να περάσει από μια στάση, αλλά και τη μέτρηση της ποιότητας του αέρα και του νερού. Επίσης υπάρχουν κι άλλα εργαλεία που αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως αισθητήρες που ανιχνεύουν την ανθρώπινη παρούσία. Οι αισθητήρες μπορούν να ελέγξουν την ένταση του φωτισμού ενός δρόμου όταν δεν υπάρχουν άνθρωποι γύρω, και έτσι να εξοικονομείται ηλεκτρικό ρεύμα.

Το παράδειγμα της Βαρκελώνης

Η Βαρκελώνη είναι μια πόλη πρωτοπόρα στον συγκεκρίμενο τομέα. Τα τελευταία χρόνια έχει  δημιουργήσει ένα νέο έξυπνο δίκτυο λεωφορείων χρησιμοποιώντας δεδομένα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι επιβάτες χρησιμοποιούν πραγματικά τις δημόσιες συγκοινωνίες. Αυτό το νέο δίκτυο είναι πιο αποτελεσματικό και δίνει στο 95% των κατοίκων της πόλης πρόσβαση σε υπηρεσία λεωφορείων υψηλής απόδοσης. Το νέο δίκτυο λεωφορείων παρέχει καλύτερες και συχνότερες υπηρεσίες. Οι στάσεις λεωφορείων είναι επίσης καλά συνδεδεμένες με άλλα δίκτυα μεταφορών.

Η πόλη χρησιμοποιεί επίσης αισθητήρες GPS για τη βελτίωση επειγόντων ιατρικών υπηρεσιών. Οι φωτεινοί σηματοδότες ανιχνεύουν ασθενοφόρα και τροποποιούν την απόδοσή τους, έτσι ώστε οι υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης να μπορούν να μετακινούνται στην πόλη το συντομότερο δυνατό χωρίς να δημιουργούν επικίνδυνες καταστάσεις.

Μια άλλη εφαρμογή που δίνει στους κατοίκους της Βαρκελώνης έναν τρόπο να βελτιώσουν τη ζωή τους μέσω της τεχνολογίας είναι η Bústia Ciutadana. Χρησιμοποιώντας την εφαρμογή, μπορούν να στείλουν πληροφορίες σχετικά με ζητήματα όπως σπασμένα φώτα στάσης ή υπερχείλιση απορριμμάτων. Με αυτόν τον τρόπο, οι αρχές μπορούν να στείλουν μια ομάδα για να επιλύσουν το πρόβλημα το συντομότερο δυνατό.

Τρίκαλα, η πρώτη ελληνική “smart city”

Στα Τρίκαλα εδώ και πολύ καιρό η ιδέα της έξυπνης πόλης γίνεται πραγματικότητα. Ο Δήμος διαθέτει κέντρο ελέγχου με πολύχρωμους χάρτες και γραφήματα που παρακολουθούν τη διαθεσιμότητα των χώρων στάθμευσης, την κατάσταση των φανών και των αγωγών ύδρευσης, τη θέση των φορτηγών σκουπιδιών και τον μηνιαίο προϋπολογισμό του δήμου. Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα από τις εφαρμογές που έχει φέρει η ψηφιακή εποχή στη ζωή των Τρικκαίων.

Πρόκειται για ένα εγχείρημα που έχει συνέχεια, ανεξαρτήτως του ποιά είναι η δημοτική αρχή και θα χαρούμε να δούμε κι άλλους δήμους να ακολουθούν.

ΑΝΑΦΟΡΕΣ:

[1] Bústia Ciutadana, https://ajuntament.barcelona.cat/apps/en/citizen-post-box

ΠΗΓΕΣ:

[1] Ruben Sanchez-Corcuera, Adrián Núñez-Marcos, Jesus Sesma-Solance, Aritz Bilbao, Rubén Mulero Martínez, Unai Zulaika, Gorka Azkune, Aitor Almeida “cities survey: Technologies, application domains and challenges for the cities of the future”, International Journal of Distributed Sensor Networks, 2019.

[2] Jozef Ristvej, Maroš Lacinák, Roman Ondrejka , “On Smart City and Safe City Concepts”, Mobile networks and applications, 2020.

[3] Oscar Alvear, Carlos Tavares Calafate, Juan-Carlos Cano, Pietro Manzoni, “Crowdsensing in Smart Cities: Overview, Platforms, and Environment Sensing Issues”, Mobile Sensing Architecture for Urban and Rural Areas, 2018.